• Rozpoznała / rozpoznał po sylwetkach i liściach dziesięć drzew (np. dąb, brzozę, klon, leszczynę, wierzbę, topolę, lipę, sosnę, świerk, jodłę, modrzew). 

• Rozpoznała / rozpoznał na rysunku lub zdjęciu po pięć gatunków roślin i zwierząt chronionych występujących w Polsce. 

• Uczestniczyła / uczestniczył w wycieczce do lasu, ułożyła / ułożył i przedstawiła / przedstawił w zastępie pięć zasad zachowania się w lesie. 

• Samodzielnie lub z zastępem zasadziła/zasadził drzewko w pobliżu swojego domu, na działce lub przy szkole. 

• Wskazała / wskazał na mapie Polski parki narodowe oraz znajdujące się w okolicy (np. w gminie lub powiecie) rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe i wybrane pomniki przyrody. Wyjaśniła / wyjaśnił cele, dla których je utworzono. 

• Uczestniczyła / uczestniczył w wycieczce do rezerwatu przyrody lub parku narodowego. Zachowywała / zachowywał się zgodnie z obowiązującym tam regulaminem. 

• Brała /brał udział w pracy na rzecz środowiska naturalnego, np. w parku, na szlaku turystycznym, podczas imprezy ekologicznej. 

• W swoim domu oszczędza wodę i energię elektryczną, dba o wykorzystanie surowców wtórnych. 

• Przygotowała / przygotował w terenie posiłek dla zastępu, korzystając z kuchni polowej lub kuchenki turystycznej. 

• Zadbała / zadbał o estetyczny wygląd polowego „stołu”. 

• Przestrzegała / przestrzegał zasad higieny przy sporządzaniu posiłków i zapoznała / za- poznał z nimi zastęp. 

• Przygotowała / przygotował śniadanie lub kolację dla domowników. 

• Przygotowała / przygotował podwieczorek według własnego pomysłu. 

• Prawidłowo posługiwała / posługiwał się sprzętem kuchennym (nożami, tłuczka- mi, maszynką do mielenia, garnkami i patelniami, cedzakiem). 

• Ułożyła / ułożył urozmaicony jadłospis na kilkudniowy biwak lub na tydzień obozu dla całej drużyny. 

• Przygotowała / przygotował dwudaniowy obiad dla rodziny, estetycznie go podając. 

• Wybrała / wybrał na biwaku miejsce na kuchnię, urządziła / urządził ją funkcjonalnie. 

• • Wie, jakie są podstawowe miesięczne opłaty domowe. 
  • Zaoszczędziła / zaoszczędził pieniądze na wybrany przez siebie cel. 
  • Współuczestniczyła / współuczestniczył w organizowaniu akcji zarobkowej. 
  • Wymieniła / wymienił surowce wtórne, które zbierała / zbierał i segregowała / segregował. 
  • Oszczędnie gospodaruje wszelkimi materiałami. 

• Ułożyła / ułożył urozmaicony jadłospis na kilkudniowy biwak lub na tydzień obozu dla całej drużyny. 

• Przygotowała / przygotował dwudaniowy obiad dla rodziny, estetycznie go podając. 

• Wybrała / wybrał na biwaku miejsce na kuchnię, urządziła / urządził ją funkcjonalnie. 

• Skompletowała / skompletował zestaw podstawowych narzędzi do majsterkowania i umie się nimi bezpiecznie posługiwać. 

• Oczyściła / oczyścił przedmioty z drewna, metalu i tworzyw sztucznych, nie niszcząc ich. 

• Skleiła / skleił rozbitą porcelanę, plastik, metal. Przedstawiła / przedstawił swoje sposoby drobnych napraw na zbiórce zastępu. 

• Wykonała / wykonał proste prace, jak np. ostrzenie noży, wymiana baterii    w latarce, kalkulatorze, radiu, wymiana uszczelki w kranie, naoliwienie zamka. 

• Opiekowała / opiekował się harcówką przez okres próby: dokonała / dokonał w niej drobnych napraw lub zaproponowała / zaproponował nowe funkcjonalne i estetyczne rozmieszczenie wyposażenia. 

• Konserwowała / konserwował sprzęt pionierski, sportowy lub obozowy. 

• Skompletowała / skompletował sprzęt potrzebny na obozie drużyny lub szczepu. 

• Wie, na czym polega inwentaryzacja, brała / brał udział w spisie z natury. 

• Prowadziła / prowadził magazyn sprzętu na obozie drużyny lub w ciągu roku wraz z dokumentacją. 

• Wskazała / wskazał najciekawsze jej / jego zdaniem strony w Internecie i uzasadniła / uzasadnił swój wybór. Odszukała / odszukał strony zaprzyjaźnionych środowisk harcerskich. 

• Znalazła / znalazł w Internecie potrzebne mu informacje, wykorzystała / wykorzystał je na zbiórce. 

• Skonfigurowała / skonfigurował konto w programie pocztowym, przesłała / prze- słał i odebrała / odebrał informacje za pomocą poczty elektronicznej, subskrybuje minimum jedną grupę dyskusyjną. 

• Zapoznała / zapoznał się z popularnymi nazwami związanymi z Internetem. 

• Umie znaleźć w sieci potrzebne oprogramowanie, zna rodzaje licencji i stosuje się do nich. 

• Wyznaczyła / wyznaczył strony świata za pomocą busoli, słońca, gwiazd i drzew. 

• Poruszała / poruszał się bezszelestnie po pomieszczeniu zamkniętym i w terenie, czołgając się i maskując swoją obecność. Rozpoznała / rozpoznał w lesie ślady ludzi, zwierząt i pojazdów. 

• Uczestniczyła / uczestniczył w biegu terenowym poruszając się według znaków patrolowych. 

• Zapamiętała / zapamiętał przebytą drogę w terenie leśnym i w mieście, wróciła / wrócił nią samodzielnie bez błądzenia. 

1. W czasie gry lub zwiadu terenowego poprowadziła / poprowadził zastęp do określonego miejsca odległego o 2−3 km, odszukała / odszukał wyznaczony obiekt. 

1. Na planie zaznaczyła / zaznaczył nazwy ulic i placów oraz ważne obiekty ośrodek zdrowia, aptekę, pocztę, straż pożarną, posterunek policji itp. 

1. Poznała / poznał najbliższy obiekt godny zwiedzenia (zabytek, muzeum, osobliwość przyrodniczą itp.) i opowiedziała / opowiedział o nim na zbiórce zastępu. 

1. Wyszukała / wyszukał interesujące informacje o swojej miejscowości w przewodniku, encyklopedii, Internecie oraz przedstawiła / przedstawił je zastępowi. 

mieście, okolicy, miejscach pamięci narodowej, muzeach itp. Kanon wymagań sprawności: 

1. Poznała / poznał historię swojego regionu. W sposób szczególny interesuje się wybranym okresem lub miejscem. 

1. Opracowała / opracował trasę kilkugodzinnej wycieczki i wykonała / wykonał projekt folderu turystycznego o niej. 

1. Nawiązała / nawiązał niezbędne kontakty z gospodarzem terenu oraz obiektów i placówek ujętych w opracowaniu propozycji trasy wycieczkowej. 

1. Przeprowadziła / prowadził dla kolegów / koleżanek ze swojego środowiska lub przyjezdnych wycieczkę opracowaną przez siebie trasą. 

• Przygotowując żądaną informację, umiejętnie posłużyła / posłużył się przewodnikiem, encyklopedią, Internetem. 

• Zlokalizowała / zlokalizował wybrany obiekt w nieznanym terenie, wykorzystując dostępne źródła informacji. 

• Przeprowadziła / przeprowadził wywiad dotyczący ciekawostek wybranej miejscowości i zaprezentowała / zaprezentował go na zbiórce zastępu. 

• W czasie obozu, biwaku lub rajdu zebrała/zebrał ciekawostki na temat odwiedzanych miejsc i ludzi, prezentując je potem kolegom. 

• Wybrała / wybrał dziedzinę swoich zainteresowań i stale pogłębia swą wiedzę, odwiedzając miejsca związane z tym tematem. 

• Zorganizowała / zorganizował wycieczkę zastępu (drużyny) do miejsc, w których znajdują się eksponaty z dziedziny jej / jego zainteresowań. 

• Przeprowadziła / przeprowadził zwiad społeczny w czasie obozu lub biwaku, zdobywając wiedzę na temat historii i ważnych spraw mieszkańców regionu. 

• Wykazała / wykazał się znajomością krain geograficznych i okresów dziejowych Polski. 

• Estetycznie nakryła / nakrył stół do codziennego posiłku i uroczystego obiadu rodzinnego. 

• Posprzątała / posprzątał kuchnię, umieszczając wszystko na właściwym miejscu. 

• Zabezpieczyła / zabezpieczył przed zepsuciem wędliny, masło, pieczywo, mleko. 

• Odkurzyła / odkurzył mieszkanie, stosując właściwy sprzęt i środki do podłóg, mebli, dywanów. 

• Przygotowała / przygotował podwieczorek dla członków rodziny, zadbała / zadbał o właściwy wystrój miejsca spożywania posiłku. 

• Pielęgnowała / pielęgnował kwiaty domowe (podlewanie, przesadzanie). 

• Zrobiła / zrobił pranie, prawidłowo segregując rzeczy do prania, stosując odpowiednie proszki i płyny.
• Pod opieką osoby dorosłej umyła / umył okna.
• Zna środki czystości używane do utrzymania porządku w domu, wie, jak się je stosuje. Zna domowe sposoby i środki stosowane do czyszczenia, mycia różnych urządzeń domowych, zabezpieczania przed owadami itp.
• Nauczyła / nauczył się posługiwać sprzętem gospodarstwa domowego.
• Zrobiła / zrobił listę zakupów oraz zakupy potrzebne do całodziennego wyżywienia rodziny. Samodzielnie przygotowała / przygotował posiłek dla domowników.

• Wykonała / wykonał drobne prace: przyszyła/przyszył guziki do koszuli, obrębiła / obrębił chusteczkę, naszyła / naszył łatę na spodnie, zacerowała / zacerował dziurę w swetrze. 

• Uszyła / uszył ręcznie lub na maszynie drobny przedmiot, np. łapki do garnków, kieszeń na grzebienie w łazience, fartuszek kuchenny, worek na kapcie. 

• Wyszyła / wyszył swój monogram lub znaczek sprawności na rękawie munduru.